Zastosowanie inhibitorów czynnika martwicy nowotworów α (TNF-α) w leczeniu piodermii zgorzelinowej bez towarzyszących nieswoistych chorób zapalnych jelit

Zastosowanie inhibitorów czynnika martwicy nowotworów α  (TNF-α) w leczeniu piodermii zgorzelinowej bez towarzyszących nieswoistych chorób zapalnych jelit
Piodermia zgorzelinowa (pyoderma gangrenosum - PG) jest chorobą zapalną, w przebiegu której dochodzi do powstawania rozległych nacieków neutrofilowych i wtórnego uszkodzenia naczyń. Choroba często (u ponad 50% pacjentów) współistnieje z innymi schorzeniami, takimi jak gammapatie, nieswoiste zapalenia jelit (NZJ) lub reumatoidalne zapalenie stawów.
Wśród nich, NZJ występują najczęściej. Pierwszą linią terapeutyczną choroby stanowią systemowe glikokortykosteroidy oraz cyklosporyna. W ostatnich latach potwierdzono skuteczność inhibitorów czynnika martwicy nowotworów α w przypadkach opornych na dotąd stosowane metody leczenia, z towarzyszącymi lub bez współistniejących NZJ.

W wieloośrodkowym, retrospektywnym badaniu francuscy naukowcy podjęli zagadnienie efektywności inhibitorów TNF-α, zastosowanych u dziesięciu dorosłych chorych z rozpoznaniem piodermii zgorzelinowej. U pacjentów nie występowały nieswoiste zapalenia jelit, natomiast stwierdzano obecność innych chorób współistniejących. Do zastosowanych leków należały: infliksimab, adalimumab, etanercept i golimumab. 6 osób równocześnie otrzymywało glikokortykosteroidy systemowe. Całkowitą remisję (CR) zdefiniowano jako pełne wygojenie owrzodzeń skóry, remisję częściową (RC) jako ustąpienie 50-100% owrzodzeń, natomiast brak odpowiedzi (BO) dotyczył pacjentów, u których leczenie nie doprowadziło do ustąpienia co najmniej połowy owrzodzeń. CR osiągnięto u 7 pacjentów, RC u 2, BO u 1. Czas wygojenia zmian u chorych z całkowitą remisją wynosił średnio ok. 3 miesięcy. Warto zaznaczyć, że w trakcie 33,5-miesięcznej obserwacji nie odnotowano poważnych objawów niepożądanych. Istnieją doniesienia o 58 przypadkach PG, leczonych inhibitorami czynnika martwicy nowotworów α, w których nie stwierdzono współistnienia nieswoistych chorób zapalnych jelit. Byli to pacjenci, u których wcześniejsze próby leczenia nie przyniosły poprawy. Zastosowane leczenie w postaci infliksimabu doprowadziło do pełnej remisji zmian u 76% (31/41) chorych, adalimumabu u 64% (9/14) pacjentów, etanerceptu u 47% (9/19) i certolizumabu pegol u 100% (1/1) osób. Mediana czasu wygojenia zmian wynosiła 4 miesiące. Leczenie było tolerowane dobrze przez większość pacjentów. 

Autorzy podkreślili, że słabą stroną ich pracy jest prowadzenie równoległej glikokortykosteroidoterapii u 60% objętych badaniem osób, co może negatywnie wpływać na wiarygodność uzyskanych wyników. Zwrócili uwagę na konieczność dalszych badań dotyczących zastosowania inhibitorów TNF-α u pacjentów z piodermią zgorzelinową, zwłaszcza u tych, u których inne metody terapeutyczne nie przynosiły zadowalających rezultatów.

Lek. Paulina Szczepanik-Kułak

Na podstawie:
Rousset L. i wsp.: Tumor necrosis factor-α inhibitors for the treatment of pyoderma gangrenosum not associated with inflammatory bowel diseases: A multicenter retrospective study. J Am Acad Dermatol 2019;  80 (4): 1141-1143.