Witamina B12 w dermatologii
Vitamin B12 in dermatology
Michał Seneczko, Katarzyna Dudek, Franciszek Seneczko
Streszczenie
W organizmie człowieka witamina B12 występuje w dwóch formach – jako metylokobalamina i adenozylokobalamina. Obydwie formy odgrywają rolę w syntezie puryn i pirymidyn oraz uczestniczą w enzymatycznym rozkładzie kwasów tłuszczowych, co jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania szpiku kostnego oraz ośrodkowego układu nerwowego. Wskazaniem klinicznym do suplementacji witaminy B12 jest leczenie niedoborów kobalaminy, stosowane doustnie lub domięśniowo w postaci hydroksykobalaminy.
W pracy dokonano przeglądu chorób skóry, w których witamina B12 może odgrywać
istotną rolę.
Abstract
In the human body, vitamin B12 occurs in two forms: methylcobalamin and adenosylcobalamin. Both form play a role in the synthesis of purines and pyrimidines and participate in the enzymatic breakdown of fatty acids, which is necessary for the proper functioning of the bone marrow and central nervous system. The clinical indication for vitamin B12 is the treatment of cobalamin deficiency, administrated orally or intramuscularly in the form of hydroxycobalamin.
This paper reviews skin diseases in which vitamin B12 may play a significant role.
Słowa kluczowe: witamina B12, kobalamina, niedobór witaminy B12, homocysteina, hiperwitaminoza B12
Key words: vitamin B12, cobalamin, B12 deficiency, homocysteine, hypervitaminosis B12
Leki innowacyjne w terapii łuszczycy plackowatej – obecnie i w przyszłości
Innovative drugs in the treatment of plaque psoriasis – now and in the future
Dorota Lorenz, Katarzyna Poznańska-Kurowska
Streszczenie
Łuszczyca należy do najczęstszych przypadłości w gabinecie dermatologa, a dotknięci nią pacjenci poszukują coraz to nowszych i skuteczniejszych metod leczenia. Wraz z rozwojem przemysłu farmaceutycznego możliwości te znacząco się rozszerzyły, co wymaga od lekarzy prowadzących ciągłego aktualizowania wiedzy, zwłaszcza że coraz większą liczbę pacjentów stać na opłacenie leczenia we własnym zakresie. Niniejszy artykuł stanowi krótkie podsumowanie informacji na temat innowacyjnych leków stosowanych w terapii łuszczycy plackowatej, zarówno tych zarejestrowanych, jak i będących w fazie badań klinicznych.
Abstract
Psoriasis is one of the most common diseases in dermatology practice, and the affected patients keep searching for newer and more efficient treatment methods. With the pharmaceutical development the choice of these methods has become much more various. This situation requires the practitioners to continuously actualize their knowledge, especially knowing the fact that more patients can afford financing the treatment on their own. The presented article is a short summary of innovative treatment of psoriasis vulgaris, both the registrated drugs and the ones in clinical trials as well.
Słowa kluczowe: łuszczyca, łuszczyca plackowata
Key words: psoriasis, psoriasis vulgaris
Przewlekły świąd – wyzwanie diagnostyczne i terapeutyczne w ujęciu interdyscyplinarnym
Chronic pruritus – diagnostic and therapeutic challenge from an interdisciplinary perspective
Michał Dec, Martyna Duda, Hubert Arasiewicz, Sara Dec-Małczak
Streszczenie
Przewlekły świąd to objaw o wieloczynnikowej patofizjologii, który może być manifestacją licznych chorób dermatologicznych, internistycznych, neurologicznych, psychicznych oraz idiopatycznych. Jego przewlekła postać istotnie wpływa na jakość życia pacjentów, prowadzi do zaburzeń snu, depresji, lęku i ograniczeń społecznych. W artykule przedstawiono aktualną klasyfikację świądu, standardowy panel diagnostyczny zgodny z wytycznymi S2k, mechanizmy molekularne odpowiedzialne za świąd oraz nowoczesne strategie terapeutyczne – w tym terapie miejscowe, systemowe i biologiczne. Szczególną uwagę zwrócono na takie nowe leki celowane, jak nemolizumab, difelikefalin czy inhibitory JAK. Autorzy podkreślają konieczność interdyscyplinarnego ujęcia oraz integracji wsparcia psychologicznego
w leczeniu przewlekłego świądu.
Abstract
Chronic pruritus is a symptom with multifactorial pathophysiology and may indicate various dermatological, systemic, neurological, psychiatric, or idiopathic diseases. Its persistent form significantly impairs patients’ quality of life, leading to sleep disturbances, depression, anxiety, and social limitations. This article presents an updated classification of pruritus, a mandatory diagnostic panel based on S2k guidelines, molecular mechanisms of itch, and modern therapeutic strategies – including topical, systemic, and biologic treatments. Special attention is given to novel targeted therapies such as nemolizumab, difelikefalin, and JAK inhibitors. The authors emphasize the need for an interdisciplinary approach and integration of psychological support in the management of chronic pruritus.
Słowa kluczowe: przewlekły świąd, klasyfikacja, leczenie, nemolizumab, inhibitory JAK, jakość życia
Key words: chronic pruritus, classification, treatment, nemolizumab, JAK inhibitors, quality of life
Zastosowanie technologii IPL w leczeniu trądziku różowatego i znamienia typu port-wine stain – przegląd piśmiennictwa i opis przypadków klinicznych
Application of IPL technology in the treatment of rosacea and port-wine stain – literature review and clinical case report
Karolina Nalewajka
Streszczenie
- Trądzik różowaty oraz znamię typu port-wine stain (PWS) należą do przewlekłych schorzeń dermatologicznych o podłożu naczyniowym, które mogą istotnie wpływać na jakość życia pacjentów. W ostatnich latach coraz większą skuteczność terapii wykazują metody nieinwazyjne, w tym intensywne światło pulsacyjne (intense pulsed light – IPL).
Cel pracy. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie przeglądu aktualnego piśmiennictwa naukowego dotyczącego zastosowania IPL w leczeniu trądziku różowatego i PWS oraz omówienie wybranych przypadków klinicznych obrazujących efektywność tej terapii.
Materiał i metodyka. Przeprowadzono przegląd piśmiennictwa z uwzględnieniem badań klinicznych. Opisano przypadki pacjentów poddanych terapii IPL z powodu trądziku różowatego oraz PWS. Oceniono efekty terapeutyczne, działania niepożądane i poziom satysfakcji.
- Technologia IPL wykazuje wysoką skuteczność w leczeniu zmian naczyniowych związanych zarówno z trądzikiem różowatym, jak i ze znamieniem typu PWS. Terapia charakteryzuje się korzystnym profilem bezpieczeństwa, niewielką inwazyjnością i szybkim czasem rekonwalescencji. Skuteczność leczenia zależy od odpowiedniego dobrania parametrów IPL, liczby sesji oraz indywidualnego potraktowania pacjenta. Opisy przypadków potwierdzają efektywność terapii oraz znaczną poprawę samooceny i jakości życia pacjentów.
Abstract
- Rosacea and port-wine stain (PWS) constitute the chronic vascular dermatological conditions that can significantly affect patients’ quality of life. In recent years, non-invasive methods of therapy, including intense pulsed light (IPL), have become increasingly effective.
- The objective of this paper is to present a review of the current scientific literature on the use of IPL in the treatment of rosacea and PWS and to discuss selected clinical cases illustrating the efficacy of the therapy.
Materials and methodology. A literature review was conducted, including clinical trials. The cases of patients undergoing IPL therapy for rosacea and PWS were described. Therapeutic effects, side effects and satisfaction levels were evaluated.
- IPL technology has shown high efficacy in treating vascular lesions associated with both rosacea and PWS. The therapy is characterised by a favourable safety profile, low invasiveness and fast recovery time. Proper selection of IPL parameters, the exact number of sessions and individual approach to the patient constitute the key to the efficacy of the treatment. Case reports confirm the efficacy of the therapy and a significant improvement in patients’ self-assessment and quality of life.
Słowa kluczowe: intensywne światło pulsacyjne, IPL, trądzik różowaty, port-wine stain, leczenie naczyniowe, dermatologia estetyczna, zmiany skórne
Key words: intense pulsed light, IPL, rosacea, port-wine stain, vascular treatment, aesthetic
dermatology, skin lesions
Dermatoskopia w ziarniniaku obrączkowatym: klucz do wczesnej diagnostyki i monitorowania leczenia
Dermatoscopy in granuloma annulare: a key to early diagnosis and treatment monitoring
Aldona Olejnik
Streszczenie
Ziarniniak obrączkowaty (granuloma annulare – GA) to przewlekła choroba skóry, charakteryzująca się występowaniem wyraźnych, obrączkowatych zmian skórnych, które mogą obejmować różne obszary ciała. Etiologia tej choroby nie jest w pełni poznana, a jej leczenie bywa trudne i często wymaga zastosowania różnych metod terapeutycznych. Celem niniejszego artykułu jest opis zmian dermatoskopowych w GA, które mogą być pomocne w diagnostyce i monitorowaniu tego schorzenia.
Abstract
Granuloma annulare (GA) is a chronic, benign dermatologic condition characterized by the presence of well-defined, annular skin lesions with a predilection for various anatomical locations. Despite its relatively frequent occurrence in clinical practice, the exact etiology of GA remains unclear, and its therapeutic management can be both complex and variable, often necessitating a combination of topical, systemic, and phototherapeutic modalities. This article aims to provide an in-depth overview of the dermatoscopic features of GA, highlighting their potential role in enhancing diagnostic accuracy and facilitating clinical follow-up in patients with this challenging condition.
Słowa kluczowe: ziarniniak obrączkowaty, choroby ziarniniakowe, dermatoskopia, inflammoskopia
Key words: granuloma annulare, granulomatous disorders, dermoscopy, inflammoscopy
Pemfigoid pęcherzowy indukowany furosemidem z obrazem klinicznym przypominającym toksyczną nekrolizę naskórka – opis przypadku
Furosemide-induced bullous pemphigoid with clinical presentation resembling toxic epidermal necrolysis – a case report
Karolina Nalewajka
Streszczenie
W artykule przedstawiono przypadek 86-letniej pacjentki, u której po 6 tygodniach stosowania furosemidu w dawce 40 mg/dobę z powodu obrzęków w przebiegu niewydolności
krążenia rozwinęły się zmiany skórne o charakterze pęcherzowym ze spełzaniem naskórka, klinicznie przypominające toksyczną nekrolizę naskórka (toxic epidermal necrolysis – TEN). Początkowo dyskretne zmiany o typie dobrze napiętych pęcherzy zajmowały kończyny dolne
i górne, lecz w ciągu kilku tygodni nasiliły się, powodując zajęcie błon śluzowych jamy ustnej oraz ok. 70% powierzchni skóry. Po przyjęciu do szpitala włączono leczenie ogólnoustrojowe prednizonem (60 mg/dobę), antybiotykoterapię empiryczną ceftriaksonem oraz miejscowo opatrunkami parafinowymi z azotanem srebra i kremem z klobetazolem. Po odstawieniu furosemidu i wdrożeniu leczenia przeciwzapalnego zaobserwowano wyraźną poprawę stanu klinicznego w ciągu tygodnia. Badanie histopatologiczne i immunofluorescencja bezpośrednia potwierdziły pemfigoid pęcherzowy (bullous pemphigoid – BP). Przypadek podkreśla znaczenie różnicowania dermatoz pęcherzowych o ciężkim przebiegu polekowym i rolę leków diuretycznych jako potencjalnych czynników wyzwalających BP.
Cel pracy: W niniejszej pracy przedstawiono przypadek kobiety chorej na BP indukowany
Abstract
We present the case of an 86-year-old female patient who, after 6 weeks of treatment with furosemide at a dose of 40 mg/day for edema associated with heart failure, developed blistering skin lesions with epidermal detachment, clinically resembling toxic epidermal necrolysis (TEN). Initially, discrete, well-tensed blisters appeared on the lower and upper limbs, but over the following weeks, the condition worsened, eventually involving the oral mucosa and approximately 70% of the skin surface. Upon hospital admission, systemic treatment with prednisone (60 mg/day), empirical antibiotic therapy with ceftriaxone, and local treatment with paraffin dressings and silver nitrate were initiated. After discontinuation of furosemide and the introduction of anti-inflammatory therapy, a marked clinical improvement was observed within a week. Histopathological examination and direct immunofluorescence confirmed bullous pemphigoid (BP). This case highlights the importance of differential diagnosis of severe drug-induced blistering dermatoses and the potential role of diuretics as triggers of BP.
Conclusions: This paper presents a case of bullous pemphigoid induced by furosemide in a female patient.
Słowa kluczowe: pemfigoid pęcherzowy, immunofluorescencja, furosemid
Key words: bullous pemphigoid, immunofluorescence, furosemide
Poroid hidradenoma w okolicy podkolanowej – opis przypadku rzadkiego nowotworu przydatkowego skóry
Poroid hidradenoma in the popliteal region – a case report of a rare cutaneous adnexal tumor
Martyna Duda, Michał Dec, Hubert Arasiewicz
Streszczenie
W artykule przedstawiono przypadek 64-letniego pacjenta, u którego w trakcie badania dermatoskopowego stwierdzono cielisty guzek w okolicy lewego dołu podkolanowego. W dermatoskopii zmiana prezentowała się jako bezstrukturalne, białe obszary oraz obwodowo położona, torbielowata przestrzeń na różowym tle. Ze względu na niespecyficzny obraz kliniczny i dermatoskopowy zalecono chirurgiczne usunięcie zmiany. W badaniu histopatologicznym rozpoznano poroid hidradenoma – guz śródskórny, z komponentem litym i torbielowatym, wykazujący dodatnią ekspresję CK5/6 i brak ekspresji CK7. Zmianę usunięto całkowicie w granicach zdrowych tkanek.
Poroid hidradenoma jest rzadkim nowotworem przydatkowym skóry, o łagodnym prze biegu, który ze względu na swoje nieswoiste cechy morfologiczne powinien być różnicowany z innymi zmianami łagodnymi i złośliwymi skóry. W opisywanym przypadku nietypowa lokalizacja oraz brak typowych cech dermatoskopowych uzasadniały konieczność wycięcia i potwierdzenia rozpoznania w badaniu histopatologicznym.
Abstract
We present the case of a 64-year-old patient in whom a skin-colored nodule was observed in the left popliteal fossa during a dermoscopic examination. Dermoscopy revealed structureless white areas and a peripherally located cystic space on a pink background. Due to the nonspecific clinical and dermoscopic appearance, surgical excision of the lesion was recommended.
Histopathological examination confirmed the diagnosis of poroidhidradenoma – an intradermal tumor with both solid and cystic components, showing positive CK5/6 expression and negative CK7 expression. The lesion was completely excised with clear margins.
Poroid hidradenoma is a rare, benign adnexal tumor of the skin that, due to its nonspecific morphological features, should be differentiated from other benign and malignant cutaneous lesions. In this case, the atypical location and absence of characteristic dermoscopic features justified surgical excision and histopathological confirmation of the diagnosis.
Słowa kluczowe: poroid hidradenoma, dermatoskopia, różnicowanie ekrynowe
Key words: poroid hidradenoma, dermoscopy, eccrine differentiation
Dermatologia dziecięca – pytania i odpowiedzi
Mirosława Kuchciak-Brancewicz, Dorota Lorenz
Streszczenie
Zapalenie ust i skóry otaczającej jest częstym kontaktowym zapaleniem skóry, które może być spowodowane różnymi czynnikami. Najczęściej wywoływane jest nawykowym oblizywaniem warg.
Zapalenie okołoustne to podobne do trądziku różowatego, przewlekłe, często nawracające zapalenie skóry wokół ust. U dzieci jest dość rzadkie.
Twardzina linijna typu cięcia szablą (sclerodermie en coup de sabre) jest rzadką chorobą dotyczącą tkanki łącznej. Najczęściej występuje u dzieci poniżej 10. roku życia. Linijna zmiana przebiega pionowo w linii pośrodkowej ciała od wysokości brwi do owłosionej skóry głowy. U pacjentów występuje ryzyko zmian w ośrodkowym układzie nerwowym i narządzie wzroku. Wymaga różnicowania i badań dodatkowych oraz leczenia układowego.
W przebiegu niektórych chorób dermatologicznych, ale także zakaźnych oraz w wyniku urazu na skórze mogą powstać strupy. Jako proces obronny mają swoją naturalną historię rozwoju i organizacji, a na koniec odpadają. Nie należy przyspieszać procesu odpadania, co najwyżej można zminimalizować świąd występujący na skutek ściągania tkanek.
W okresie dojrzewania i u starszych na skórze ciała mogą pojawić się wykwity łupieżu pstrego. Nieraz zachodzi konieczność różnicowania z ogniskami rumieniowo-złuszczającymi w przebiegu atopowego zapalenia skóry. Należy jednak pamiętać, że obie choroby mogą współistnieć i nakładać się w obrazie klinicznym, a nawet zaostrzać zmiany atopowe.
Wyprysk sutków jest jedną z cech mniejszych atopowego zapalenia skóry według Hanifina i Rajki. Rozwija się na podłożu suchej skóry z progresją zmian do ognisk rumieniowo-złuszczających i kolejno rumieniowo-wysiękowych. Na obraz kliniczny może nakładać się alergiczne kontaktowe zapalenie skóry spowodowane noszeniem czarnej odzieży i barwnikiem (parafenylenodwuaminą), który jest najczęstszym alergenem u dzieci i młodzieży.
Abstract
Inflammation of the mouth and surrounding skin is a common type of contact dermatitis that can becaused by various factors. It is most often triggered by the habitual licking of the lips.
Perioral dermatitis is a chronic, often recurrent inflammation of the skin around the mouth, resembling rosacea. It is relatively rare in children.
Linear scleroderma of the en coup de sabre type is a rare connective tissue disease. It most commonly affects children under the age of 10. The linear lesion runs vertically along the midline of the body, from the level of the eyebrow to the hairy scalp. Patients are at risk of developing changes in the central nervous system and the visual organ. Diagnosis requires differentiation, additional tests, and systemic treatment.
During the course of certain dermatological and infectious diseases, as well as due to trauma, scabs may form on the skin. As a defensive process, they follow a natural course of development and organization before eventually falling off. This process should not be hastened – at most, itching caused by tissue contraction can be minimized.
Nipple eczema is one of the minor criteria of Hanifin and Rajka in atopic dermatitis. It develops on the basis of dry skin, with progression of lesions into erythematous-scaling areas and subsequently erythematous-exudative lesions. The clinical picture may be complicated by allergic contact dermatitis caused by wearing black clothing and exposure to dye (paraphenylenediamine), which is the most common allergen in children and adolescents.
Słowa kluczowe: zapalenie skóry wokół ust, zapalenie okołoustne, twardzina linijna typu
cięcia szablą, strupy, łupież pstry, wyprysk sutków w atopowym zapaleniu skóry
Key words: inflammation of the skin around the mouth, perioral dermatitis, linear scleroderma of the en coup de sabre type, scabs, pityriasis versicolor, atopic dermatitis of the nipples