Poprawa gojenia ran chirurgicznych kończyn dolnych po zastosowaniu tymololu w formie miejscowej

Poprawa gojenia ran chirurgicznych kończyn dolnych po zastosowaniu tymololu w formie miejscowej
Rany w obrębie podudzi w populacji osób w wieku powyżej 65. roku życia stanowią poważny problem terapeutyczny, głównie ze względu na utrudnione warunki gojenia związane z lokalizacją zmian, oraz współistniejące choroby. Tymolol jest nieselektywnym lekiem blokującym receptory β1- i β2-adrenergiczne, wykorzystywanym między innymi w leczeniu jaskry, gdyż obniża ciśnienie śródgałkowe. Ponadto tymolol posiada inne właściwości, między innymi zmniejsza aktywność reninową osocza, blokuje uwalnianie katecholamin, a także wpływa na pojemność minutową serca. Warto podkreślić, że tymolol w lecznictwie dermatologicznym bywa wykorzystywany poza wskazaniami rejestracyjnymi, głównie ze względu na działanie przeciwzapalne oraz przyspieszające gojenie się ran.
Manci i wsp. przeprowadzili badanie retrospektywne, którego głównym celem była ocena skuteczności tymololu w poprawie gojenia ran chirurgicznych, zlokalizowanych w obrębie podudzi u pacjentów, w których występowały czynniki ryzyka przedłużonego procesu gojenia, takie jak wiek > 65. roku życia oraz co najmniej jedno z zaburzeń: cukrzyca, choroba sercowo-naczyniowa, choroba naczyń obwodowych, niewydolność żylna, palenie tytoniu. Badacze podkreślili swoje duże doświadczenie w terapii ran zlokalizowanych w obrębie goleni, które po chirurgii mikrograficznej Mohsa ulegają wygojeniu w procesie ziarninowania z zastosowaniem wazeliny i nieadhezyjnych opatrunków. W związku z obiecującymi doniesieniami literaturowymi, do standardowego schematu terapeutycznego u części pacjentów w styczniu 2020 roku dołączono miejscowy roztwór okulistyczny 0,5% maleinianu tymololu.
Badaniem objęto chorych leczonych w okresie od stycznia 2019 roku do grudnia 2020 roku, których podzielono na trzy grupy – w pierwszej (grupie A) byli pacjenci, u których nie występowały warunki utrudnionego gojenia ran, drugą i trzecią (grupę B i C) stanowiły osoby z potwierdzonymi czynnikami pogarszającymi gojenie. Różnica pomiędzy grupami B i C wynikała z okresu leczenia- osoby z grupy B zgłaszały się na wizyty w 2019 roku, a z C w 2020 roku. Ponadto pacjentów w obrębie poszczególnych grup charakteryzował odmienny schemat terapii – w grupie A i B pacjenci otrzymywali standardowe leczenie, w grupie C dodatkowo miejscowy tymolol. Uczestników badania obserwowano w 3-tygodniowych interwałach czasowych, aż do momentu uzyskania pełnej reepitelizacji w obrębie rany.
Na podstawie analizy statystycznej pomiędzy grupami A i B wykazano znaczącą różnicę w długości procesu gojenia (odpowiednio 7,7 i 10,8 tygodni). Natomiast nie stwierdzono różnicy pomiędzy grupami A i C (odpowiednio 7,7 i 7,9 tygodni). Ponadto, w trakcie terapii, w grupie C dwóch pacjentów odstąpiło od leczenia z powodu miejscowych dolegliwości bólowych oraz objawów zakażenia rany. Badacze podkreślili możliwość rozwoju działań niepożądanych tymololu, takich jak zaburzenia rytmu serca, skurcz oskrzeli. W podsumowaniu autorzy badania zwrócili uwagę, że tymolol stosowany miejscowo może wpływać korzystnie na proces reepitelizacji ran w obrębie kończyn dolnych, szczególnie u pacjentów z współistniejącymi czynnikami ryzyka utrudnionego gojenia. Ponadto, preparat nie jest drogi, a jego aplikacja bezproblemowa. Do ograniczeń badania należały retrospektywny charakter, mała liczebność próby, oraz brak zaślepienia osób oceniających.

Lek. Paulina Szczepanik-Kułak

Na podstawie:
Manci R, Nazir ZH, Dusza SW, Chen CJ. Topical timolol enhances surgical wound healing in the lower portion of the leg in older patients with comorbidities: A retrospective review. J Am Acad Dermatol. 2022 Sep;87(3):661-663.

Fot. Pixabay