Objaw flagi u pacjentów z łysieniem plackowatym

Objaw flagi u pacjentów z łysieniem plackowatym
Trichoskopowe cechy łysienia plackowatego (alopecia areata – AA) są dobrze określone. Do najczęściej występujących cech należą żółte kropki, czarne kropki, włosy wykrzyknikowe.
Souissi i wsp. opisali nowy, trichoskopowy objaw flagi włosów u dwóch pacjentów z AA – były to dwa pasma, z których hipopigmentowane pasmo było najbardziej dystalne. Objaw ten, nawiązujący do naprzemiennych kolorów pasków flagi, charakteryzuje się poziomymi pasmami hipo- i hiperpigmentacji w obrębie pojedynczej łodygi włosa.
Autorzy zwrócili uwagę, że objaw flagi można obserwować na włosach, skórze i paznokciach. W obrębie skóry objaw flagi jest charakterystycznym, histopatologicznym markerem rogowacenia słonecznego oraz brodawek wirusowych. W przypadku paznokci, objaw ten może być obserwowany u chorych z trądem, z cukrzycą, bielactwem lub zapaleniem uchyłków jelita grubego. Z kolei w obrębie włosów, objaw flagi w przeszłości opisywano u dzieci z niedożywieniem białkowo-kalorycznym typu kwashiorkor, u dziecka otrzymującego duże dawki metotreksatu oraz u mężczyzny uzależnionego od alkoholu.
Autorzy podkreślili, że dotychczas objawu tego nie opisano w kontekście wyników trichoskopii u chorych z AA. Obecnie wiadomo, że u pacjentów z AA jako pierwsze odrastają włosy hipopigmentowane, a po kilku tygodniach zdrowe włosy pigmentowane. Przy czym patofizjologia tego zjawiska nie jest do końca poznana. Zgodnie z obecnymi doniesieniami, AA najprawdopodobniej rozwija się na skutek zaburzeń immunologicznych, a za inicjowanie odpowiedzi immunologicznej skierowanej przeciwko mieszkom włosowym odpowiada autoantygen pochodzący z melanocytów. W piśmiennictwie pojawiały się próby analizy zjawiska odrastających białych włosów, wówczas stwierdzono defekt transferu melaniny, upośledzenie aktywności barwnikowej i mniejszą liczbę melanocytów. Ponadto wykazano, że w przypadku AA istnieje związek z klasą wariantów genomowych MCHR2 i MCHR2-AS1, zaangażowanych w agregację melaniny. Prawdopodobnie włosy odrastają i stopniowo wznawiają aktywność melanocytów, co wykazano w badaniu mikroskopowym trzonu włosa.
W podsumowaniu autorzy zwrócili uwagę, że trichoskopowy objaw flagi jest manifestacją bardzo złożonego zjawiska białych włosów w AA. Z tego powodu istnieje wyraźna konieczność dalszych badań nad tym zjawiskiem.
 
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak

Na podstawie: Souissi A., Ben Slimane M., Alaoui F., Bacha T., Zeglaoui F., Mokni M.: Flag sign: the trichoscopic feature of white hair phenomenon in alopecia areata. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2021; 35(2):e126-e128. doi: 10.1111/jdv.16853. Epub 2020 Sep 8. PMID: 32762090.

Fot. Pixabay