Mebutynian ingenolu nieskuteczny w terapii złośliwych plam soczewicowatych

Mebutynian ingenolu nieskuteczny w terapii złośliwych plam soczewicowatych

Złośliwa plama soczewicowata (lentigo maligna – LM) to postać czerniaka in situ, najczęściej występująca u osób starszych w okolicach przewlekle narażonych na promieniowanie ultrafioletowe (twarz, szyja). Złotym standardem, jeśli chodzi o leczenie LM, jest wycięcie chirurgiczne, które nie zawsze bywa skuteczne. Ponadto zaawansowany wiek pacjenta, trudno dostępna lokalizacja oraz brak zgody chorego niekiedy wykluczają podjęcie tej formy terapii. Z uwagi na powyższe, istnieje konieczność poszukiwania metody dobrze tolerowanej, która charakteryzowałaby się wysoką efektywnością terapeutyczną. Mebutynian ingenolu (MI) to lek zarejestrowany do leczenia rogowacenia słonecznego, którego dokładny mechanizm działania nie został do końca poznany. Przeprowadzone badania kliniczne wykazały, że MI indukuje apoptozę melanocytów w warunkach in vitro.

Montaudié i wsp. przeprowadzili prospektywne, wieloośrodkowe badanie z udziałem 12 pacjentów z LM w obrębie skóry głowy, którzy przez trzy kolejne dni aplikowali na okolicę zmienioną chorobowo preparat mebutynianu ingenolu o stężeniu 150 μg/g. Średnia wieku chorych wyniosła 73, wielkość LM od 1 do 5 cm (2,52 ± 1,2 cm), natomiast pole poddawane leczeniu mierzyło od 4 do 25 cm2 (9,6 ± 6,9 cm2). Wyniki badania wykazały, że całkowitą remisję LM uzyskało dwoje chorych, jednakże po upływie 8 miesięcy u jednego z nich doszło do nawrotu zmiany. Co ciekawe, obserwacje histopatologiczne nie wskazały zależności pomiędzy MI-zależnym stanem zapalnym a kliniczną lub histologiczną poprawą. Ponadto u 66% pacjentów stwierdzono wystąpienie miejscowych działań niepożądanych znacznego stopnia.  
W podsumowaniu autorzy badania zauważyli, że mebutynian ingenolu stosowany przez 3 kolejne dni w stężeniu 150 μg/g u pacjentów z plamą soczewicowatą złośliwą nie prowadzi do uzyskania remisji. Wydaje się, że wyższe stężenia preparatu nie pozwolą na wyleczenie z uwagi na nasilone działania niepożądane. Do ograniczeń badania należały: brak próby kontrolnej i porównawczej oraz zróżnicowany obraz kliniczny LM.   


Paulina Szczepanik-Kułak

 

Na podstawie:
Montaudié H. i wsp.: Ingenol mebutate to treat lentigo maligna of the head (face and scalp): A prospective, multicenter, single-arm phase 2 trial indicates no benefit. Journal of the American Academy of Dermatology 2020: 82(3): 731-733.

Zdjęcie ze zbiorów prof. Andrzeja Kaszuby.