Retrospektywna analiza przypadków pacjentów z rozpoznaniem przewlekłego niebliznowajciejącego zapalenia mieszków włosowych skóry głowy

Retrospektywna analiza przypadków pacjentów z rozpoznaniem przewlekłego niebliznowajciejącego zapalenia mieszków włosowych skóry głowy

Zapalenie mieszków włosowych skóry głowy (scalp folliculitis - SF) jest dermatozą, której nasilenie i przebieg kliniczny mogą mieć zróżnicowany charakter. Wyróżnia się kilka postaci choroby, w tym przewlekłe niebliznowaciejące SF. Z uwagi na fakt, że jest to odmiana o nie do końca poznanym charakterze i metodach terapeutycznych, hiszpańscy dermatolodzy z Hospital Universitario de Fuenlabrada w Madrycie dokonali retrospektywnej analizy opisów wszystkich przypadków pacjentów hospitalizowanych w ich klinice od stycznia 2016 do grudnia 2017.

Po uwzględnieniu kryteriów przystąpienia do grup, do badania włączono 34 mężczyzn w wieku 22-49 lat, u których długość trwania objawów chorobowych do momentu ich rozpoznania wynosiła średnio 59 miesięcy. Zmiany skórne w postaci grudek i krost lokalizowały się odpowiednio w okolicach: 80% potylicznej, 35% szczytu głowy, 26% skroniowej, 20% w ciemieniowej. Ponadto u 17 pacjentów stwierdzono nadkażenie bakteryjne wykwitów przez bakterie saprofityczne: Staphylococcus spp., Propionibacterium spp. i Micrococcus spp. W wykonanych u 10 chorych wycinkach ze skóry obserwowano neutrofilowe zapalenie mieszków włosowych z zachowanymi gruczołami łojowymi. Wszyscy pacjenci jako terapię pierwszego rzutu otrzymali doksycyklinę w dawce dobowej 100 mg przez 12 dni, która u 4 chorych była nieskuteczna, natomiast u 30 pacjentów odstawienie antybiotyku doprowadziło do szybkiego nawrotu objawów. Do pozostałych metod terapeutycznych należały rifampicyna skojarzona z klindamycyną, których dobre rezultaty utrzymywały się do momentu rezygnacji ze stosowania leków, oraz izotretynoina, dzięki której prawie wszyscy chorzy uzyskali pełną remisję kliniczną.

Autorzy pracy zaproponowali hipotezę, że w odmianie przewlekłego niebliznowaciejącego zapalenia mieszków włosowych istotne jest tło zapalne i ma ono  większe znaczenie w porównaniu z infekcyjnym, o czym świadczą wyniki zastosowanego w grupie badawczej leczenia. Konieczne są jednak dalsze badania przeprowadzone z udziałem liczniejszej grupy uczestników. Do ograniczeń pracy zaliczono niewykorzystanie preparatów miejscowych, takich jak: klindamycyna, nadtlenek benzoilu lub glikokortykosteroidy.

W podsumowaniu zalecono następujący schemat terapeutyczny: rozpoczęcie leczenia doksycykliną w formie doustnej w dawce dobowej 100 mg przez 3 miesiące. W razie nawrotu objawów, należy wdrożyć doustne preparaty izotretynoiny 10 mg na dobę przez kolejne 3 miesiące ze stopniową redukcją dawki, podtrzymującą remisję choroby. Odstawienie leku po 6 miesiącach lub później może prowadzić do wydłużenia remisji klinicznej.
 
 
 
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak

Źródło ikony wpisu: ze zbiorów prof. Andrzeja Kaszuby
 
Na podstawie:
Romero-Maté A. i wsp.: Chronic nonscarring scalp folliculitis: Retrospective case series study of 34 cases. JAAD 2019; 81 (4): 1023-1024.