Częstość zabiegów medycznych i terapii farmakologicznych w rogowaceniu słonecznym

Częstość zabiegów medycznych i terapii farmakologicznych w rogowaceniu słonecznym
Rogowacenie słoneczne (actinic keratosis – AK) należy do stanów przedrakowych skóry i rozwija się na skutek przewlekłej ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Szacuje się, że AK dotyczy wszystkich osób rasy kaukaskiej w wieku podeszłym (po ukończeniu 70. r.ż.).  Rozpoznanie AK typowo opiera się o obraz kliniczny, który ma pewne charakterystyczne cechy. Początkowo ogniska chorobowe są szorstkie i częściej wyczuwalne palpacyjnie niż widoczne. Następnie mają charakter nawarstwień rogowych, zlokalizowanych na rumieniowym podłożu i ulegają progresji do grubych tarczek, pokrytych łuską. Podkreśla się, że w przypadku AK kluczową rolę odgrywa wczesne rozpoznanie choroby oraz wdrożenie odpowiedniego, skutecznego leczenia. Wynika to z ryzyka transformacji AK do inwazyjnego raka kolczystokomórkowego, które jest szacowane na 25% w ciągu sześciu do dziesięciu lat. W terapii AK wyróżnia się dwie metody – leczenie ukierunkowane na punktowe zniszczenie zmian chorobowych oraz na obszary objawowe i subkliniczne (tzw. terapia pola), szczególnie zalecane pacjentom z mnogimi ogniskami AK lub zajmującymi duże powierzchnie skóry.
Ranpariya i wsp. przeprowadzili ciekawe badanie, w którym analizując National Ambulatory Medical Care Survey, coroczną ankietę uwzględniającą amerykańskich lekarzy w warunkach ambulatoryjnych, próbowali określić częstość stosowania zabiegów (krioterapia i terapia fotodynamiczna) i leczenia farmakologicznego (5-fluorouracyl, imikwimod i mebutynian ingenolu) u pacjentów z rozpoznaniem AK. Uwzględniono około 58 milionów wizyt pacjentów z AK, które odbyły się w latach 2009-2016. Średnia wieku pacjentów wynosiła 69,3 lat. Co ciekawe, z każdym rokiem obserwowano większą liczbę wizyt pacjentów z AK. W przypadku krioterapii, jej zastosowanie cieszyło się dużą, znacząco wzrastającą popularnością, natomiast częstość stosowania terapii pola nie ulegała zmianie. Ponadto wykazano, że leki miejscowe, takie jak 5-fluorouracil, imikwimod i mebutynian ingenolu, były przepisywane podczas niewielkiej liczby wizyt. Terapia fotodynamiczna była stosowana na około 0,12% wszystkich wizyt u lekarzy dermatologów.
Badacze podkreślili, że pomimo postępu leczenia miejscowego, krioterapia jest standardem terapeutycznym u pacjentów z AK, co może być spowodowane skutecznością, tolerancją i aspektami finansowymi leczenia. Ponadto autorzy zwrócili uwagę na korzyści ze stosowania terapii pola, ukierunkowanej na obszary objawowe i subkliniczne. Niewątpliwie przyszły rozwój terapii o lepszej tolerancji może potencjalnie zmienić standard postępowania.
 
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak
 
Na podstawie: Ranpariya V.K., Muddasani S., Mahon A.B., Feldman S.R.: Frequency of procedural and medical treatments of actinic keratosis. J Am Acad Dermatol 2022; 86 (4): 916-918. doi: 10.1016/j.jaad.2021.03.047. Epub 2021 Mar 20. PMID: 33757796.

Fot. Pixabay