Na początku września Światowa Federacja Dentystyczna skierowała do organizacji członkowskich Oświadczenie dotyczące stosowania amalgamatu w praktykach stomatologicznych. FDI podała, że dotychczas obowiązujące Oświadczenia w zakresie bezpieczeństwa amalgamatu dentystycznego (Possible Local Adverse Effects of Amalgam Restorations, 2007; Safety of Dental Amalgam, 2007) oraz stopniowego wycofywania go z użycia, co jest zgodne z Konwencją z Minamaty (Dental Amalgam and the Minamata Convention on Mercury, 2014; Dental Amalgam Phase Down, 2018), zostały zaktualizowane i połączone.
FDI podaje, że ze względu na zawartość rtęci w amalgamacie dentystycznym, pojawiły się obawy dotyczące jego potencjalnego wpływu na pacjentów, lekarzy i zespoły stomatologiczne, jak również na środowisko (amalgamat stosowany w praktykach jest jednym z kilku źródeł zanieczyszczenia rtęcią, choć w bardzo ograniczonym stopniu). Z tego powodu przedstawiciele zawodów związanych z ochroną zdrowia jamy ustnej uznają potrzebę ograniczenia stosowania rtęci, w tym amalgamatu stomatologicznego, zgodnie z potrzebami i preferencjami pacjenta.
Już w 2013 roku wspomniana Konwencja z Minamaty (zorganizowana przez ONZ) poparła stopniowe wycofywanie się ze stosowania amalgamatu w leczeniu stomatologicznym. Konwencja (przyjęta w 2017 roku) podkreśliła również potrzebę wzmocnienia programów nauczania w stomatologii w kierunku zapobiegania chorobom i profilaktyki zdrowotnej, a także poszerzania wiedzy na temat alternatywnych materiałów oraz technik odbudowy, w tym podejścia minimalnie inwazyjnego (w stosownych przypadkach).
FDI wspiera działania Światowej Organizacji Zdrowia na rzecz stopniowego wycofywania amalgamatu dentystycznego. Będzie to możliwe do osiągnięcia poprzez zwiększenie nacisku na zapobieganie chorobom i promocję zdrowia, a także badania nad rozwojem i dostępnością alternatywnych metod leczenia. W leczeniu stomatologicznym należy stosować materiały do odbudowy zębów, które są skuteczne i bezpieczne dla pacjenta, jak i zespołu stomatologicznego, przy jednoczesnej dbałości o środowiska naturalne.
- Wszelkie decyzje dotyczące leczenia powinny opierać się na aktualnych dowodach naukowych, jak najlepszym interesie pacjenta i właściwej ocenie klinicznej lekarza dentysty, przy jednoczesnym uwzględnieniu integralności środowiska i zdrowia populacji.
- Tatuaże amalgamatowe objawiają się jako przebarwienia błony śluzowej jamy ustnej, ale mają łagodny charakter, a ich leczenie nie jest konieczne. Zmiany lichenoidalne jamy ustnej mogą w bardzo rzadkich przypadkach wystąpić w sąsiedztwie uzupełnień amalgamatowych, jako reakcja autoimmunologiczna lub reakcja alergiczna na składniki amalgamatu. Jeśli u takich pacjentów testy płatkowe skórne na alergię na rtęć lub inne składniki amalgamatu dadzą wynik pozytywny, wymiana uzupełnień może wpłynąć na poprawę stanu tkanek.
Światowa Federacja Dentystyczna wspiera następujące praktyki w zakresie stopniowego wycofywania amalgamatu stomatologicznego:
- zwiększony nacisk na zapobieganie chorobom i profilaktykę zdrowotną;
- podjęcie dalszych badań i rozwój wysokiej jakości materiałów bezrtęciowych do uzupełnień stomatologicznych, z uzwględnieniem ich potencjalnego wpływu na zdrowie i środowisko;
- odpowiednia edukacja w zakresie stosowania alternatywnych materiałów i technik do wykonywania uzupełnień protetycznych na uczelniach medycznych oraz na szkoleniach ustawicznych;
- ograniczenie, a jeśli to możliwe, rezygnacja ze stosowania amalgamatu stomatologicznego:
- w przypadku zmian chorobowych, w których można użyć innych materiałów do odbudowy (szczególnie w pierwszym leczeniu odtwórczym oraz u młodych pacjentów);
- u osób o szczególnych uwarunkowaniach medycznych, np. pacjentów z ciężką chorobą nerek lub pacjentów, u których występują reakcje alergiczne na amalgamat, bądź lichenoidalne zmiany kontaktowe w błonie śluzowej jamy ustnej;
- z wyjątkiem sytuacji, gdy lekarz stomatolog uzna to za konieczne w oparciu o specyficzne potrzeby pacjenta i sytuację kliniczną.
Zalecenia te mogą być realizowane w różny sposób w różnych krajach lub regionach, gdzie zastosowanie mogą mieć inne, specjalne przepisy. Warto wspomnieć, że kolejnym przyczynkiem do dyskusji na temat stosowania amalgamatu stomatologicznego była w ostatnim czasie decyzja o rezygnacji z tego materiału w naszym kraju, co jest zgodne z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie rtęci. W dniu 25 sierpnia Minister Zdrowia ogłosił rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego, zgodnie z którym z listy świadczeń gwarantowanych zostaną usunięte wypełnienia amalgamatowe. Ministerstwo Zdrowia poinformowało, że w miejsce wycofywanego amalgamatu dla wszystkich pacjentów dostępne będą wypełnienia z cementu szkłojonomerowego, cementu szkłojonomerowego o zwiększonej gęstości oraz cementu szkłojonomerowego wzmocnionego żywicą.
Źródło: https://pts.net.pl
