Dermatologia Praktyczna, 3/2020

  • Czy wszystkiemu winna jest latte? Część 2 – czyli czym leczyć trądzik u dorosłych kobiet
  • Trądzik wieku dziecięcego – odrębności kliniczne i terapeutyczne
  • Grzybica skóry gładkiej u dzieci
  • Odpowiedź izotopowa Wolfa – prezentacje dermatologiczne
  • Zachowawcze metody leczenia żylnych owrzodzeń podudzi
  • Rola autofagii w wybranych chorobach skóry
  • „Futro wygryzione przez mole” jako rzadki objaw łysienia kiłowego
  • Ocena skuteczności serii dermokosmetyków Normacne w zwalczaniu trądziku pospolitego – postać łagodna i umiarkowana
  • Dermatologia dziecięca – pytania i odpowiedzi
  • Wenerologia – pytania i odpowiedzi
  • Aktualności naukowe
  • COVID-19 – obowiązki i powinności lekarza w znowelizowanym prawie
  • Warto przeczytać
  • Program edukacyjny – Dermatologia Praktyczna

Wersja eBook:

Cena: 27.00 PLN

Czy wszystkiemu winna jest latte? Część 2 – czyli czym leczyć trądzik u dorosłych kobiet

Is latte to blame for everything? Part 2 – how should we treat adult female acne

Katarzyna Płużańska-Srebrzyńska, Adam Srebrzyński

 

Trądzik wieku dziecięcego – odrębności kliniczne i terapeutyczne

Acne in childhood – clinical and therapeutic differences

Julita Anna Krahel, Iwona Flisiak

 

Grzybica skóry gładkiej u dzieci

Mycosis of smooth skin in children

Mirosława Kuchciak-Brancewicz

 

Odpowiedź izotopowa Wolfa – prezentacje dermatologiczne

Wolf’s isotopic response – dermatological presentations

Franciszek Seneczko

 

Zachowawcze metody leczenia żylnych owrzodzeń podudzi

Non-invasive treatment of venous leg ulcerations

Igor A. Bednarski, Paweł Kolano, Joanna Narbutt, Aleksandra Lesiak

 

Rola autofagii w wybranych chorobach skóry

The role of autophagy in selected skin diseases

Michał Seneczko

 

„Futro wygryzione przez mole” jako rzadki objaw łysienia kiłowego

Moth-eaten alopecia as rare sign of alopecia syphilitica

Aleksandra Kitowska, Piotr Brzeziński, César Bimbi

 

Ocena skuteczności serii dermokosmetyków Normacne w zwalczaniu trądziku pospolitego – postać łagodna i umiarkowana

Assessment of the effectiveness of the Normacne dermocosmetics series in combating acne vulgaris – mild and moderate form

Marta Adamczyk, Ewa Trznadel-Grodzka

 

Dermatologia dziecięca – pytania i odpowiedzi

Mirosława Kuchciak-Brancewicz

 

Wenerologia – pytania i odpowiedzi

Monika Wasilewska, Bartłomiej Święs, Iwona Rudnicka, Sławomir Majewski

 

Aktualności naukowe

Paulina Szczepanik-Kułak

 

COVID-19 – obowiązki i powinności lekarza w znowelizowanym prawie

Rafał Patryn

 

Warto przeczytać

Program edukacyjny – Dermatologia Praktyczna

Czy wszystkiemu winna jest latte? Część 2 – czyli czym leczyć trądzik u dorosłych kobiet

Is latte to blame for everything? Part 2 – how should we treat adult female acne
Katarzyna Płużańska-Srebrzyńska, Adam Srebrzyński
 
Streszczenie
Trądzik pospolity jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyt w gabinecie dermatologa. Choroba dotychczas kojarzona z okresem dojrzewania obecnie coraz częściej obserwowana jest u dorosłych kobiet. Już prawie jedna trzecia wszystkich pacjentów z trądzikiem to kobiety po 25. roku życia. Celem drugiej części artykułu jest przegląd opublikowanych danych dotyczących szerokiego spektrum możliwości terapeutycznych trądziku dorosłych kobiet.
Słowa kluczowe: trądzik dorosłych, hiperandrogenizm, izotretynoina, retinoidy, spironolakton
 
Abstract
Acne vulgaris is one of the most common reasons for consulting the dermatologists. The condition, previously associated with puberty, is now more and more often observed in adult women. Almost one third of all acne patients are women over 25 years of age. In the second part of the article concerning adult female acne, the treatment methods used will be presented.
Key words: adult acne, hyperandrogenism, isotretinoin, retinoids, spironolactone
 

Trądzik wieku dziecięcego – odrębności kliniczne i terapeutyczne

Acne in childhood – clinical and therapeutic differences
Julita Anna Krahel, Iwona Flisiak
 
Streszczenie
Trądzik pospolity (acne vulgaris) jest częstym zapalnym schorzeniem gruczołów łojowych i ujść mieszków włosowych, które może występować w każdym wieku. Szczyt zachorowań przypada na okres dojrzewania, jednak chorobę coraz częściej rozpoznaje się również u małych dzieci. Podział kliniczny trądziku dziecięcego oparty jest na wieku zachorowania, wyróżnia się: trądzik noworodkowy, niemowlęcy, wczesnodziecięcy oraz przedpokwitaniowy.
Ze względu na rzadsze występowanie choroby w tej populacji, odrębności kliniczne, ryzyko schorzeń współistniejących oraz brak jednoznacznych rekomendacji terapeutycznych, a także konieczność stosowania leków poza wskazaniami rejestracyjnymi, rozpoznanie i leczenie trądziku wieku dziecięcego bywa wyzwaniem diagnostyczno-terapeutycznym. Celem niniejszej pracy jest podsumowanie etiopatogenezy, obrazu klinicznego oraz możliwości terapeutycznych trądziku wieku dziecięcego.
Słowa kluczowe: trądzik noworodkowy, trądzik niemowlęcy, trądzik okresu wczesnego dzieciństwa, trądzik okresu przedpokwitaniowego, leczenie trądziku wieku dziecięcego
 
Abstract
Acne vulgaris is a common inflammatory disease affecting sebaceous glands and follicles, which occurs at any age. The peak incidence tends to appear during puberty period, but the disease could affect children of all ages. The clinical division of acne in childhood is based on the age of the affected individual and further subdivided into newborn, infant acne, early childhood, and pre-pubertal acne. Due to the lower incidence of the disease in this population, clinical differences, the possibility of concomitant diseases and the lack of unequivocal therapeutic recommendations, as well as using drugs off label, the diagnosis and treatment of childhood acne can be a diagnostic and therapeutic challenge. The purpose of this study is to summarize the etiopathogenesis, clinical picture and therapeutic options of childhood acne.
Key words: neonatal acne, infantile acne, mid-childhood acne, prepubertal acne, treatment of acne in childhood
 

Grzybica skóry gładkiej u dzieci

Mycosis of smooth skin in children
Mirosława Kuchciak-Brancewicz
 
Streszczenie
Grzybica skóry gładkiej to dermatofitowe zakażenie nieowłosionej skóry twarzy, skóry tułowia oraz kończyn z wyłączeniem rąk, stóp i pachwin. Występuje głównie w obrębie skóry odsłoniętej. Zmiany skórne mogą być pojedyncze lub mnogie. Wykwity mają dość charakterystyczny wygląd. Objawom podmiotowym towarzyszy świąd. Może zdarzyć się tak, że zakażenie grzybicze ma nietypowy przebieg.
Słowa kluczowe: dzieci, skóra gładka, grzybica, diagnostyka różnicowa, leczenie
 
Abstract
Smooth skin mycosis is a dermatophytic infection of the facial hair, trunk skin and limbs, excluding hands, feet, and groin. Occurs mainly in exposed skin. Skin changes can be single or multiple. Efflorescences have quite a distinctive appearance. Symptoms are accompanied by pruritus. It can happen that the fungal infection has an unusual atypical course.
Key words: children, smooth skin, mycosis, differential diagnosis, treatment
 

Odpowiedź izotopowa Wolfa – prezentacje dermatologiczne

Wolf’s isotopic response – dermatological presentations
Franciszek Seneczko
 
Streszczenie
Odpowiedź izotopowa Wolfa oznacza występowanie nowej niepowiązanej choroby w okolicy wcześniej wyleczonego innego schorzenia skóry. Określenie wykazuje podobieństwo z odpowiedzią izomorficzną Köbnera; odpowiedź Köbnera oznacza jednak występowanie ognisk tej samej choroby w innej podrażnionej okolicy skóry pierwotnie niezajętej.
W pracy przedstawiono najbardziej reprezentatywne mechanizmy patogenetyczne odpowiedzi izotopowej Wolfa: wirusowy, naczyniowy, immunologiczny oraz neuronowy. Opisano także najczęściej występujące choroby należące do omawianej kategorii.
Słowa kluczowe: odpowiedź izotopowa Wolfa, odpowiedź izomorficzna Köbnera, postherpetyczna odpowiedź izotopowa, odpowiedź izoradiotopowa, zespół znamienia Beckera
 
Abstract
Wolf’s isotopic response means the presence of a new unrelated disease in an area previously treated for another skin disease. The term has similarity with the Koebner isomorphic response; however Koebner response means that there is an outbreak of the same disease in another irritated area of the skin that was not originally used.
The paper presents the most representative pathogenic mechanisms of the Wolf’s isotopic response: viral, vascular, immune, and neuronal. The most common diseases belonging to this category were also described.
Key words: Wolfs isotopic response, Koebner isomorphic response, postherpetic isotopic response, isoradiotopic response, Becker nevus syndrome
 

Zachowawcze metody leczenia żylnych owrzodzeń podudzi

Non-invasive treatment of venous leg ulcerations
Igor A. Bednarski, Paweł Kolano, Joanna Narbutt, Aleksandra Lesiak
 
Streszczenie
Owrzodzenia żylne podudzi są jednym z poważniejszych problemów w populacji ogólnej. Bardzo często wymagają długotrwałego, jak również kosztownego leczenia, będąc jednocześnie dla pacjenta sporym obciążeniem psychofi zycznym ze względu na zaburzenia postrzegania własnego ciała i współistniejący ból. Leczenie owrzodzeń żylnych podudzi jest procesem długotrwałym i kosztownym, dlatego też ustalenie czynnika etiologicznego owrzodzenia decyduje o wdrożeniu odpowiedniej terapii, dostosowanej indywidualnie do każdego pacjenta. Niniejszy artykuł omawia podstawowe metody leczenia zachowawczego owrzodzeń żylnych podudzi.
Słowa kluczowe: owrzodzenia, leczenie zachowawcze, przewlekła niewydolność żylna
 
Abstract
Venous leg ulcers are one of the most important problems in the general population. They often require long-term as well as expensive treatment and additionally are a considerable psychophysical burden for the patient due to disturbances in the perception of their own body and concomitant pain. Treatment of venous leg ulcers is a long and costly process, therefore determining the etiological factor of the ulcer determines the implementation of an appropriate therapy, tailored individually to each patient. This article discusses the basic methods of conservative treatment of venous leg ulcers.
Key words: ulceration, non-invasive treatment, chronic venous insufficiency
 

Rola autofagii w wybranych chorobach skóry

The role of autophagy in selected skin diseases
Michał Seneczko
 
Streszczenie
Autofagia jest to zachodzący we wszystkich komórkach eukariotycznych szlak autokatabolityczny, ewolucyjnie związany z wieloma organizmami. Podstawową właściwością autofagii jest recykling cytoplazmy, realizowany poprzez tworzenie autofagosomów, których zadaniem jest dostarczanie do lizosomów specyficznych zawartości cytoplazmy, takich jak stare lub uszkodzone organelle oraz zdegradowane białka wewnątrzkomórkowe, a także wewnątrzkomórkowe patogeny, w celu ich degradacji przez hydrolazy lizosomów i ponownego wykorzystania powstałych mikrocząsteczek. Wymienione procesy biorą udział w homeostazie komórkowej. Wady autofagii mogą wywoływać hiperzapalną reakcję skórną, spowodowaną aktywacją inflamasomów, aktywację ROS za pośrednictwem UVR oraz nieprawidłowe uwalnianie prozapalnych cytokin, co może odgrywać rolę w patogenezie niektórych chorób skóry.
Do chorób dermatologicznych o podłożu zapalnym i autoimmunologicznym, związanych z wadami szlaków autofagii i/lub genów związanych z autofagią należą m.in. łuszczyca i łuszczycowe zapalenia stawów, a także toczeń rumieniowaty układowy.
Słowa kluczowe: autofagia, makroautofagia, mikroautofagia, autofagia mediowana białkami opiekuńczymi, łuszczyca, toczeń rumieniowaty układowy
 
Abstract
Autophagy is an auto-catabolic pathway that occurs in all eukaryotic cells and is evolutionarily associated with many organisms. The primary property of autophagy is the recycling of cytoplasm, carried out by creating autophagosomes whose task is to provide lysosomes with specific contents of the cytoplasm, such as old or damaged organelles and degraded intracellular proteins, as well as intracellular pathogens – for their degradation by lysosome hydrolases and reuse of the resulting microparticles. These processes are involved in cellular homeostasis. Defects in autophagy can cause a hyper-inflammatory skin reaction caused by inflammasome activation, UVR-mediated ROS activation, and abnormal release of pro-inflammatory cytokines, which may play a role in the pathogenesis of some skin diseases.
Dermatological, inflammatory, and autoimmune diseases associated with defects in autophagy pathways and/or genes associated with autophagy include psoriasis and psoriatic arthritis, as well as systemic lupus erythematosus.
Key words: autophagy, macroautophagy, microautophagy, chaperone-mediated autophagy, psoriasis, systemic lupus erythematosus
 
 

„Futro wygryzione przez mole” jako rzadki objaw łysienia kiłowego

Moth-eaten alopecia as rare sign of alopecia syphilitica
Aleksandra Kitowska, Piotr Brzeziński, César Bimbi
 
Streszczenie
Łysienie syfilityczne jest rzadko występującym objawem kiły wtórnej. Może współistnieć z innymi objawami skórnymi wtórnej kiły lub rzadko stanowi jedyny objaw wtórnej kiły, tzw. „essential syphilitic alopecia”. Przedstawiamy przypadek łysienia syfilitycznego u młodego mężczyzny, celem przypomnienia lekarzom tego zagadnienia.
Słowa kluczowe: łysienie, kiła, wtórna kiła, Treponema pallidum
 
Abstract
Alopecia syphilitica is a less common manifestation of secondary syphilis. It could present with other mucocutaneous symptoms of secondary syphilis or rarely present as the only symptom of secondary syphilis, the so-called “essential syphilitic alopecia”. Herein, we present a case of syphilitic alopecia at a young man, to remind doctors of this topic.
Key words: alopecia, syphilis, secondary syphilis, Treponema pallidum
 

Ocena skuteczności serii dermokosmetyków Normacne w zwalczaniu trądziku pospolitego – postać łagodna i umiarkowana

Assessment of the effectiveness of the Normacne dermocosmetics series in combating acne vulgaris – mild and moderate form
Marta Adamczyk, Ewa Trznadel-Grodzka
 
Streszczenie
Trądzik pospolity jest częstą zapalną dermatozą z okresami remisji i zaostrzeń. Mimo postępu w badaniach nad etiopatogenezą i leczeniem nadal istnieją trudności terapeutyczne, takie jak oporność Cutibacterium acnes (C. acnes) na antybiotyki, podrażnienie, zaczerwienienie, złuszczenie po miejscowych lekach przeciwtrądzikowych (izotretynoinie, nadtlenku benzoilu, kwasie azelainowym i innych).
W celu złagodzenia objawów ubocznych, wzmocnienia leczenia farmakologicznego oraz poprawy parametrów biofizycznych naskórka, stworzono serię dermokosmetyków Normacne marki Dermedic. Zawierają one 3 innowacyjne kompleksy: Veprolanum, Oxyniacyde oraz Niacestre z czynnymi substancjami przeciwbakteryjnymi, przeciwzapalnymi, seboregulującymi i nawilżającymi.
Celem pracy była ocena poziomu pH naskórka, jego nawilżenia, poziomu sebum, rumienia oraz monitorowanie stanu klinicznego probantów.
Materiał: 20 ochotników; mężczyzn i kobiet, chorych na łagodny lub umiarkowany trądzik pospolity.
Metody:
MPA Courage + Khazaka electronic GmbH Köln/Germany
Tricho-Cam© 2014, UV LED
VisioFace® 1000 D Courage + Khazaka electronic GmbH Köln/Germany
Badanie mikrobiologiczne: płytki agarowe do hodowli bakterii, kolonie C. acnes, cieplarka do hodowli beztlenowych.
Wyniki:
Preparaty Normacne – matujący krem nawilżający, krem niwelujący niedoskonałości na noc oraz antybakteryjny żel do mycia – spowodowały znaczną poprawę lub remisję kliniczną zmian charakterystycznych dla trądziku pospolitego. Po 6 miesiącach kuracji wykazano istotne obniżenie pH naskórka, wzrost stopnia nawilżenia, regulację poziomu sebum oraz remisję zmian trądzikowych.
Wnioski:
Dermokosmetyki Normacne – matujący krem nawilżający, krem niwelujący niedoskonałości na noc oraz antybakteryjny żel do mycia są skuteczne na każdym etapie trądziku o łagodnym lub umiarkowanym przebiegu. Poprawiają stopień nawilżenia naskórka, obniżają jego pH, regulują wydzielanie sebum, rozjaśniają potrądzikowe przebarwienia, usprawniają proces gojenia.
Słowa kluczowe: dermokosmetyki, trądzik, korneometria, sebumetria, pH
 
Abstract
Acne vulgaris is a common inflammatory dermatosis with periods of remission and exacerbation.
Despite the progress in research on the etiopathogenesis and treatment, there are still therapeutic difficulties, such as resistance of Cutibacterium acnes (C. acnes) to antibiotics, irritation, redness, flaking from topical anti-acne medications (isotretinoin, benzoyl peroxide, azelaic acid and others).
In order to alleviate side eff ects, support pharmacological treatment and improve biophysical epidermis parameters, Dermedic created a series of Normacne dermocosmetics. They contain 3 innovative complexes: Veprolanum, Oxyniacyde and Niacestre with active antibacterial, anti-inflammatory, sebum-regulating and moisturizing substances.
The goal of the study was to assess the epidermal pH level, its hydration, sebum level, erythema and to monitor the subjects’ clinical condition.
Material: 20 volunteers; men and women suff ering from mild to moderate acne vulgaris.
Methods:
MPACourage + Khazaka electronic GmbH Köln/Germany
Tricho-Cam© 2014, UV LED
VisioFace® 1000 D Courage + Khazaka electronic GmbH Köln/Germany
Microbiological testing: agar plates for bacterial culture, C. acnes colonies, incubator for anaerobic cultures.
Results:
Normacne products – mattifying moisturising cream, anti-imperfections night cream and antibacterial face cleansing gel resulted in a signifi cant improvement or clinical remission of lesions characteristic for acne vulgaris. After 6 months of treatment, a signifi cant reduction in the pH of the epidermis, an increase in the level of hydration, sebum level regulation, as well as remission of acne lesions was demonstrated.
Conclusions:
Normacne dermocosmetics – mattifying moisturising cream, anti-imperfections night cream and antibacterial face cleansing gel are eff ective at every stage of mild or moderate acne vulgaris. They improve skin hydration, lower its pH, regulate sebum levels, lighten acne discolorations and streamline the healing process.
Key words: dermocometics, acne, corneometry, sebumetry, pH
 
 

DERMATOLOGIA DZIECIĘCA – pytania i odpowiedzi

Mirosława Kuchciak-Brancewicz
 
Streszczenie
Znamię łojowe to znamię organotropowe, w którym dominuje nadmierna proliferacja gruczołów łojowych. Występuje przeważnie w obrębie owłosionej skóry głowy oraz na policzkach. Obecnie uważa się, że najwłaściwsza jest obserwacja pacjenta, a nie wycięcie chirurgiczne.
Zdarzają się przypadki, w których zmiany skórne typowe dla określonych jednostek chorobowych mają inną lokalizację lub też nie przypominają żadnej ze znanych chorób. Należy wtedy podejrzewać samouszkodzenia ciała.
Mięczak zakaźny jest częstą chorobą dotykającą dzieci w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym. Większość z nich choruje na atopowe zapalenie skóry. Dysfunkcja bariery naskórkowej stanowi wrota zakażenia. Należy zatem położyć duży nacisk na profi laktykę dotyczącą właściwej emolientacji suchej skóry atopowej. O wyborze metody leczenia decyduje lekarz i zależy od jego wiedzy, doświadczenia i umiejętności. W naszej klinice podejmujemy aktywne leczenie metodą łyżeczkowania zmian ostrą łyżeczką chirurgiczną, tzw.  łyżeczką Hebry.
Atopowe zapalenie skóry jest przewlekłą, nawrotową, zapalną, uwarunkowaną genetycznie chorobą skóry, modyfi kowaną przez czynniki środowiskowe. Na podłożu suchej skóry mogą rozwijać się zmiany chorobowe o charakterze ognisk rumieniowo-złuszczających, rumieniowo-wysiękowych, nadżerek i strupów. Zmianom skórnym towarzyszy świąd.
Okołoustne kontaktowe zapalenie skóry to zmiany zapalne wokół ust powstałe na skutek działania zewnętrznych czynników kontaktowych, najczęściej powtarzalnego nawilżania i wysychania skóry, a także działania enzymów zawartych w ślinie. Zmianom skórnym towarzyszy ból.
Czyrak to ostry stan zapalny mieszka włosowego i okołomieszkowej tkanki łącznej, przebiegający z wytworzeniem zapalnego nacieku i czopa martwiczego. Czynnikiem wywołującym jest gronkowiec złocisty. Podobny w obrazie klinicznym może być zaczopowany gruczoł łojowy.
Słowa kluczowe: znamię łojowe, samouszkodzenia, mięczak zakaźny, atopowe zapalenie
skóry, nawykowe oblizywanie warg, czyrak, zaczopowany gruczoł łojowy
 
Abstract
The sebaceous nevus is an organotropic nevus dominated by excessive proliferation of sebaceous glands. Occurs mostly on the scalp and on the cheeks. It is currently considered that observation of the patient rather than surgical excision is most appropriate. There are cases when skin lesions typical of specific disease entities have a different location or do not resemble any of the known diseases. In this case, self-injury should be suspected.
Molluscum contagiosum is a common disease affecting children of infants and preschoolers. Most of them suffer from atopic dermatitis. The epidermal barrier dysfunction is the gate of infection. Therefore, great emphasis should be placed on the prevention of proper emollication of dry atopic skin. The choice of treatment method belongs to the doctor and depends on his knowledge, experience, and skills. In our clinic, we undertake active curettage treatment with a sharp surgical spoon, so-called Hebry spoon.
Atopic dermatitis is a chronic, recurrent, inflammatory, genetically determined skin disease that is modified by environmental factors. On dry skin, erythema-exfoliative, erythematous-exudative, erosive and scab-like lesions may develop. Skin changes are accompanied by itching.
Oral contact dermatitis is inflammatory changes around the mouth resulting from the action of external contact factors, most often repetitive moisturizing and drying of the skin, as well as the action of enzymes contained in saliva. Skin changes are accompanied by pain.
Boil is an acute infl ammation of the hair follicle and peri-follicular connective tissue, resulting in the formation of infl ammatory infi ltrate and necrotic plug. The causative agent is Staphylococcus aureus. The sebaceous gland can be plugged in the clinical picture.
Key words: sebaceous nevus, self-harm, molluscum contagiosum, atopic dermatitis, habitual licking of the lips, boil, sebaceous gland clogged
 
 

WENEROLOGIA – pytania i odpowiedzi

Monika Wasilewska, Bartłomiej Święs, Iwona Rudnicka, Sławomir Majewski

Streszczenie
Erytroplazja Queyrata jest to wariant choroby Bowena o charakterystycznym obrazie klinicznym w typowej lokalizacji. Zmiana związana jest z zakażeniem onkogennymi typami HPV 16, 18, 34, 48. Najczęściej występuje u mężczyzn w starszym wieku. W różnicowaniu zmian rumieniowych na prąciu u młodszych pacjentów także powinno się uwzględnić zmiany o charakterze neoplazji śródnabłonkowej, zwłaszcza w sytuacji braku odpowiedzi na zalecone leczenie.
Pozostałe zmiany przedrakowe związane z infekcją wirusami HPV w okolicy anogenitalnej to choroba Bowena, bowenoid papulosis i guz Buschke-Loewensteina, który jako jedyny jest związany z zakażeniem niskoonkogennymi typami HPV 6 i 11. Rak kolczystokomórkowy niezwiązany z HPV tworzy się najczęściej na podstawie zmian w przebiegu liszaja twardzinowego, a także przewlekłych ran, owrzodzeń, nadżerek i blizn.
Słowa kluczowe: Erytroplazja Queyrata, rak in situ, choroba Bowena, bowenoid papulosis, liszaj twardzinowy, rak kolczystokomórkowy

Abstract
Erythroplasia of Queyrat it is a variant of Bowen’s disease with a characteristic clinical manifestation in a typical location. It is associated with infection with oncogenic HPV types 16, 18, 34 and 48. It usually occurs in elderly men. The differentiation of erythematous lesions in the penis in younger patients should also improve intraepithelial neoplasia, especially in the absence of response to the recommended treatment.
Other HPV-associated precancerous lesions of the anogenital area include Bowen’s disease, bowenoid papulosis and Buschke-Loewenstein tumour, which is the only one caused by non-oncogenic HPV 6 and 11 infection. Non-HPV-associated squamous cell carcinomas can most often occur based on lichen sclerosus lesions or chronic wounds, ulcers, erosions and scars.
Key words: Erythroplasia of Queyrat, carcinoma in situ, Bowen’s disease, bowenoid papulosis, lichen sclerosus, squamous cell carcinoma