Atopowe zapalenie skory. Część I. Etiopatogeneza, objawy kliniczne i diagnostyka
Atopic dermatitis. Part I. Pathogenesis, clinical symptoms and diagnostics
Marta Pastuszka, Katarzyna Gutfreund, Bartosz Pawlikowski, Andrzej Kaszuba

 

Streszczenie
Atopowe zapalenie skory (AZS) jest przewlekłą dermatozą zapalną przebiegającą z okresami zaostrzeń i remisji, charakteryzującą się występowaniem uporczywego świądu. Zarówno jego etiologia, jak i patogeneza mają niezwykle złożony charakter. Prewalencja schorzenia, zwłaszcza w krajach wysoko rozwiniętych, stale wzrasta. W Polsce AZS występuje u ok. 4,7% dzieci oraz u 1,8 % populacji ludzi dorosłych. Celem niniejszego opracowania jest próba omówienia podstawowych procesów obserwowanych w etiopatogenezie choroby, objawów klinicznych AZS oraz zagadnień dotyczących jego diagnostyki.

 

Słowa kluczowe: atopowe zapalenie skóry, etiologia, patogeneza, diagnostyka alergologiczna

 

Trądzik odwrócony – wyzwanie terapeutyczne
Acne inversa – therapeutic challenge
Katarzyna Mierzwińska, Karolina Hadasik, Ligia Brzezińska-Wcisło

Streszczenie
Trądzik odwrócony jest przewlekłą, zapalną chorobą mieszków włosowych i gruczołów łojowych. Rozpoznanie ustala się na podstawie charakterystycznego obrazu klinicznego. Głównymi czynnikami ryzyka są nadwaga i palenie tytoniu. Do oceny stopnia zaawansowania stosuje się skalę wg Hurley i skalę wg Sartorius (lub jej modyfikację opracowaną przez Revuza). Istnieje wiele metod leczenia stosowanych w terapii trądziku odwróconego, jednak jedynie skuteczny jest zabieg chirurgiczny. W leczeniu zachowawczym stosowane są antybiotyki, retinoidy, dapson, terapia hormonalna, inhibitory TNF-α. W niektórych przypadkach terapia fotodynamiczna, radioterapia czy laserowe usuwanie owłosienia przynosi poprawę stanu miejscowego. Metoda terapii powinna być dobierana indywidualnie dla każdego pacjenta.

 

Słowa kluczowe: trądzik odwrócony, hidradenitis suppurativa, leczenie

 

Rola miejscowych glikokortykosteroidów w leczeniu chorób skóry
The role of topical glucocorticosteroids in the treatment of dermatological diseases
Marta Pastuszka, Andrzej Kaszuba

 

Streszczenie
Miejscowe glikokortykosteroidy (GKS) zostały wprowadzone do lecznictwa dermatologicznego 60 lat temu. Nadal szeroko wykorzystuje się jednak wywierany przez nie efekt przeciwzapalny, antyproliferacyjny oraz immunosupresyjny. Są lekami z wyboru w wielu jednostkach chorobowych (dermatozach zapalnych, hiperproliferacyjnych oraz autoimmunologicznych). Efekt terapeutyczny po ich zastosowaniu zależy od poprawnej diagnozy, współpracy pacjenta, siły działania preparatu, rodzaju podłoża, sposobu aplikacji (metoda konwencjonalna lub przerywana), a także od czynników genetycznych warunkujących indywidualną wrażliwość. W opracowaniu omówiono szczegółowo wskazania do stosowania miejscowych glikokortykosteroidów (w tym preparatów łączonych, zawierających obok steroidu także dodatkowy składnik), zasady terapii konwencjonalnej oraz przerywanej, a także najczęstsze objawy niepożądane w trakcie leczenia za pomocą tych preparatów.

 

Słowa kluczowe: miejscowe glikokortykosteroidy, mechanizm działania, terapia konwencjonalna, terapia przerywana

 

Aspekty genetyczne w patogenezie łuszczycy
Genetic aspects in the pathogenesis of psoriasis
Katarzyna Gutfreund, Marta Pastuszka, Andrzej Kaszuba

Streszczenie
Model dziedziczenia łuszczycy kwalifikuje ją do grupy chorób kompleksowych. Cennych informacji dotyczących tła genetycznego choroby dostarczają badania epidemiologiczne.
Na początku lat 70. ubiegłego wieku dzięki zastosowaniu technik serologicznych wyodrębniono antygeny w obrębie głównego układu zgodności tkankowej (MHC), predysponujące do rozwoju choroby. Od tego czasu znaczącą rolę w dziedziczeniu łuszczycy przypisuje się antygenowi HLA-Cw6. Kolejny postęp w badaniach nad dziedzicznością choroby nastąpił dzięki wprowadzeniu technik molekularnych. Obecnie przeprowadzono kilka badań asocjacyjnych całego genomu (GWAS), dzięki którym wyodrębniono kolejne potencjalne geny. Odpowiadają one między innymi za sygnalizację limfocytów T, modyfikowanie ścieżki NF-κB (inicjowanej przez TNF) oraz odpowiedzi na interferon, wpływają także na funkcjonowanie bariery naskórkowej. Część z opisanych genów wykazuje efekt plejotropowy, predysponując do wystąpienia innych chorób o podłożu immunologicznym.

 

Słowa kluczowe: łuszczyca, łuszczycowe zapalenie stawów, genetyka, HLA, GWAS

 

Wapnica skóry. Część I. Proces diagnostyczny
Calcinosis cutis. Part I. Diagnostic pathway
Nadine Reiter, Laila El-Shabrawi, Bernd Leinweber, Andrea Berghold, Elisabeth Aberer

Streszczenie
Dystroficzna wapnica skory pojawia się w chorobach tkanki łącznej (zwłaszcza w zespole
CREST), w schorzeniach dziedzicznych i w nowotworach skóry. Zwapnienia skóry mogą się również rozwijać jako jatrogenne, idiopatyczne lub przerzutowe. Kalcyfilaksja to wapniejąca waskulopatia małych naczyń. Niekiedy mogą być również obecne zwapnienie przestrzeni zewnątrznaczyniowej. Zaobserwować można nieprawidłowości w metabolizmie wapnia i fosforanów oraz nadczynność przytarczyc.

 

Słowa kluczowe: wapnica skóry, diagnostyka, przegląd badań, zwapnienia skóry

 

Oparzenie skóry kwasem mrówkowym – opis przypadku
Formic acid skin burn – report of a case
Katarzyna Feliksik, Zygmunt Adamski

 

Streszczenie
Kwas mrówkowy jest substancją silnie żrącą, stosowaną najczęściej w przemyśle chemicznym i rolnictwie. W kontakcie z organizmem żywym powoduje rozległe oparzenia skory, narządu wzroku i dróg oddechowych. Długotrwałe narażenie na ekspozycję kwasem mrówkowym prowadzi do negatywnych efektów ogólnoustrojowych. Do kontaktu z kwasem dochodzi najczęściej w wyniku wypadków przy pracy. Istotnym elementem skutecznego leczenia jest szybkość udzielonej pierwszej pomocy i neutralizacji kwasu. Przedstawiony został przypadek 52-letniego pracownika garbarni, który doznał rozległego oparzenia skory kwasem mrówkowym. Rozległość oparzeń wynosiła 18% powierzchni ciała. Zastosowane w czasie hospitalizacji leczenie pozwoliło zapobiec powstaniu powikłań ogólnoustrojowych. Stan dermatologiczny pacjenta uległ znaczącej poprawie.

 

Słowa kluczowe: kwas mrówkowy, oparzenia skóry, oparzenia chemiczne, działanie miejscowe, działanie ogólne

 

Erytrodermia – Opis przypadku i przegląd wiedzy
Erythroderma – Case report and literature review
Wojciech Francuzik, Aleksandra Skłodowska, Kinga Byczkowska, Zygmunt Adamski

 

Streszczenie
Erytrodermia objawia się rumieniem skóry, któremu towarzyszy złuszczanie naskórka o powierzchni przekraczającej 90% BSA. Jest to uogólniony proces zapalny skóry, wynikający z zaburzeń jej metabolizmu. Najczęstsze objawy to gorączka z dreszczami, uczucie rozbicia, świąd, limfadenopatia. Choroba przebiega odmiennie w rożnych grupach wiekowych oraz zaostrza stan ogólny chorujących już pacjentów. Towarzyszą jej również powikłania, takie jak łysienie związane ze stresem, dystrofia płytek paznokciowych oraz ektropion. Autorzy opisują przypadek 64-letniego pacjenta chorującego na łuszczycę rozsianą, u którego wystąpiło zaostrzenie w postaci erytrodermii, jak również dokonują przeglądu dotychczasowej wiedzy na temat tej choroby.

 

Słowa kluczowe: erytrodermia, dermatitis exfoliativa, zespół czerwonego człowieka