Dermatologia Praktyczna

 

Metodologia badania opierała się na badaniach kwestionariuszowych, analizie wielu parametrów krwi i moczu respondentów, prostych testach sprawnościowych oraz pomiarach ważnych dla zdrowia osób starszych parametrów, takich jak m.in.: ciśnienie krwi czy siła uścisku dłoni. Ważnym elementem badania były również skale i testy wchodzące w skład Całościowej Oceny Geriatrycznej.

 

W ramach projektu dokonano także oceny stanu uzębienia polskich seniorów. Ankieta medyczna zawierała dwa pytania odnoszące się do tematyki stomatologicznej. Pierwsze dotyczyło liczby posiadanych własnych zębów, a drugie – posiadania oraz korzystania z protez zębowych. Do oceny stanu uzębienia zastosowano podział na trzy kategorie: uzębienie funkcjonalne (≥ 20 zębów), częściowe braki zębowe (1–19 zębów) i bezzębie (0 zębów).

 

Wyniki wskazują na poprawę stanu uzębienia polskich seniorów w ciągu ostatniej dekady. Nie zmienia to faktu, że ich stan uzębienia nadal jest znacznie gorszy niż w wielu krajach Unii Europejskiej. Wśród seniorów 20,8% zachowuje uzębienie funkcjonalne, nieznacznie częściej mężczyźni – 23,8% niż kobiety – 18,7%. U największego odsetka osób obserwowano częściowe braki zębowe – 49,1%, odpowiednio u 51,5% mężczyzn i 47,4% kobiet. Bezzębie natomiast występowało łącznie u 30,1% seniorów, w tym istotnie rzadziej u mężczyzn (24,8%) w porównaniu do kobiet (33,9%).

W najmłodszej grupie uzębienie funkcjonalne posiada co trzecia osoba, a bezzębie dotyka około 16%, w porównywalnych odsetkach obie płcie. W najstarszej grupie natomiast sześciu na 10 mężczyzn i siedem na 10 kobiet jest całkowicie bezzębnych. W każdej grupie wieku, począwszy od 65. r.ż., bezzębie obserwuje się częściej u kobiet niż u mężczyzn, ale różnice te osiągają znamienność statystyczną tylko w grupie wieku 65–69 lat. Wyniki te wskazują na szybciej postępujący proces utraty zębów u kobiet niż u mężczyzn.

 

Znaczący wpływ na posiadanie uzębienia funkcjonalnego ma poziom wykształceni. Mężczyźni z wykształceniem wyższym ponad czterokrotnie częściej posiadają co najmniej 20 własnych zębów i trzykrotnie rzadziej mają bezzębie całkowite niż ci z wykształceniem co najwyżej podstawowym. Wśród kobiet różnice te są jeszcze większe. Uzębienie funkcjonalne posiada cztery na 10 kobiet z wykształceniem wyższym, co czwarta z wykształceniem średnim, co ósma z zawodowym i tylko co dwudziesta piąta z wykształceniem co najwyżej podstawowym.

 

Seniorzy miekszający na wsi mają gorszy stan uzębienia niż mieszkańcy miast, szczególnie tych powyżej 200 tys. mieszkańców. Kobiety zamieszkujące w dużych miastach częściej utrzymują uzębienie funkcjonalne niż kobiety mieszkające w miastach średniej wielkości, a szczególnie na wsi. W konsekwencji bezzębie dotyka 22,1% seniorek z wielkich miast, około 32% ze średnich i 43% kobiet mieszkających na wsi. Zależności stanu uzębienia od miejsca zamieszkania nie obserwuje się w grupie mężczyzn.

 

Analiza stanu uzębienia w zależności od regionu zamieszkania wskazuje na znaczące różnice pomiędzy regionami. Porównanie wypadło najgorzej dla regionu wschodniego, dla którego odsetki osób z bezzębiem były najwyższe (36,6%), zaś uzębienia funkcjonalnego najniższe (12,9%). Region ten wypadał również najgorzej po uwzględnieniu podziału na płcie. Bezzębie najrzadziej obserwowano w województwie mazowieckim (20,9%). We wszystkich pozostałych makroregionach oscylowało ono wokół 30%. Natomiast uzębienie funkcjonalne najczęściej posiadali mieszkańcy regionu północno-zachodniego (25,2%), przy znaczącym wkładzie kobiet (28,3%).

 

Posiadanie protez deklarowało osiem na 10 osób z częściowymi brakami zębów, częściej kobiety niż mężczyźni (88,2% wobec 74,5%). Wśród osób z bezzębiem odsetki te były wyższe i wynosiły odpowiednio 95,2% i 89,7%. Nie zaobserwowano zależności między wiekiem a posiadaniem protez.

 

Wśród osób posiadających protezy regularne ich używanie zadeklarowało 94,9% osób z częściowymi brakami zębów i 96,6% z bezzębiem. Nieco częściej regularne użytkowanie protez deklarowały kobiety niż mężczyźni. Wśród kobiet było to odpowiednio 95,9% z częściowymi brakami uzębienia i 97,1% z bezzębiem, a wśród mężczyzn – 93,3% z częściowymi brakami uzębienia i 95,5% z bezzębiem

 

Wśród mężczyzn z częściowymi brakami w uzębieniu i z wykształceniem co najwyżej podstawowym tylko co drugi posiadał protezę zębową. Proporcja ta rosła wraz z poziomem wykształcenia, osiągając 87,3% u seniorów z wykształceniem wyższym. U kobiet obserwowano podobną zależność, ale różnica osiągała znamienność tylko między seniorkami wykształceniem podstawowym i zawodowym. W przypadku bezzębia zależność posiadania protez od wykształcenia była mniej wyraźna.

 

Nie stwierdzono znaczącego wpływu poziomu wykształcenia i miejsca zamieszkania na deklarowane regularne użytkowanie protez, aczkolwiek kobiety z wykształceniem podstawowym nieznacznie rzadziej deklarowały posiadanie i korzystanie z protez niż seniorki z wyższym poziomem wykształcenia.

 

Wśród kobiet region zamieszkania nie rzutował na posiadanie protez zarówno w przypadku częściowych, jak i całkowitych braków zębowych. Natomiast wśród mężczyzn mieszkańcy regionu wschodniego i północno-zachodniego rzadziej posiadali protezy zębowe. W przypadku częściowych braków zębowych najlepiej wypadali seniorzy z południowych regionów Polski, a wśród bezzębnych – z południowo-zachodnich.

 

Z wynikami całego Projektu PolSenior2 można zapoznać się tutaj.

 

Źródło: https://polsenior2.gumed.edu.pl/