Zmiany zapalne skóry wywołane noszeniem maseczek jednorazowych – manifestacja kliniczna i wyniki testów płatkowych

Zmiany zapalne skóry wywołane noszeniem maseczek jednorazowych – manifestacja kliniczna i wyniki testów płatkowych

Infekcja koronawirusem SARS-CoV-2 całkowicie zmieniła codzienną rzeczywistość, m.in. w związku z nakazem zasłaniania nosa i ust i noszeniem maseczek. W związku z tym w obrębie skóry osłanianej przez maseczkę zaczęto obserwować nasilenie pewnych chorób dermatologicznych, takich jak trądzik zwykły, kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia, alergiczne kontaktowe zapalenie skóry lub zaostrzenie występujących wcześniej zmian atopowych. Testy płatkowe stanowią stanowią „złoty standard” w diagnostyce alergologicznej różnych odmian wyprysku. Rozwój odczynu skóry w miejscu badanego alergenu kontaktowego opiera się na IV typie reakcji według Gella i Coombsa.

Kang i wsp. przeprowadzili ciekawe badanie obserwacyjne, w którym u pacjentów ze zmianami na skórze twarzy związanymi z noszeniem maseczek, zakładano testy płatkowe. Wśród uczestników badania znajdowały się wyłącznie osoby pełnoletnie, u których pomiędzy styczniem 2020 i czerwcem 2020 w Department of Dermatology at Kangnam Sacred Heart Hospital w obrębie twarzy występowały wykwity o charakterze zapalnym. W sumie włączono 27 pacjentów do grupy badanej (zmiany zapalne na twarzy, związane z noszeniem maseczki) i 70 chętnych osób, stanowiących grupę kontrolną (zmiany zapalne na twarzy, bez wywiadu informującego o noszeniu maseczki). Średni czas trwania choroby w obu grupach wynosił odpowiednio około 6,2 miesiąca oraz 22,9 miesiąca. Zmiany lokalizowały się dość podobnie, jedyną różnicą był brak zajęcia okolicy brody w grupie, w której nie podawano w wywiadzie informacji o noszeniu maseczek. Jeśli chodzi o manifestacje kliniczne, to w obu grupach najczęściej występowały zmiany rumieniowe i grudki. Natomiast znacząco częściej u pacjentów noszących maseczki obserwowano hiperkeratozę i suchość.
Na podstawie wyników testów płatkowych stwierdzono, że w grupie pacjentów ze zmianami związanymi z noszeniem maseczki: u 26% stwierdzono dodatni wynik na dwuchromian potasu, a u 15% na żywicę tert-butyloformaldehydową. Ponadto dodatnie odczyny na składniki maseczek: N-fenylo-N-izopropylo-4-fenylenodiaminę, formaldehyd i timerosal występowały częściej w grupie noszącej maseczki, jednak bez statystycznej różnicy. Warto także podkreślić, że u 11 osób w grupie kontrolnej nie stwierdzono dodatniego wyniku na wszystkie badane substancje.
W oparciu o uzyskane wyniki, autorzy postawili hipotezę, że substancje wchodzące w skład materiałów maseczek jednorazowych mogą powodować zmiany zapalne o podłożu alergicznym. Ponadto specyficzne środowisko występujące pod maseczką, tworzącą barierę okluzyjną, może nasilać penetrację alergenów i zwiększać ryzyko rozwoju zmian zapalnych. Niewątpliwie testy płatkowe stanowią pomocne narzędzie w diagnostyce zmian zapalnych na twarzy.
 
Na podstawie: Kang S.Y., Chung B.Y., Kim J.C., Park C.W., Kim H.O.: Clinical manifestations and patch test results for facial dermatitis associated with disposable face mask use during the COVID-19 outbreak: A case-control study. J Am Acad Dermatol 2021; 85(3): 719-721.
 
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak


Fot. Pixabay